İKİNCİ EL OTOMAT ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?

Sürekli gelişmekte olan ve genç nüfus yoğunluğu ile bağlantılı olarak ilginin her geçen gün arttığı otomatik satış makineleri, gerek insansız olması gerek hijyenik ve 24 saat hizmet verebiliyor olması sebebi ile büyük yatırımcıların olduğu kadar küçük bütçe ile iş kurmak isteyenlerinde gözdesi.

Yatırımın boyutlandırılabilmesi, mikro boyuttan makro boyuta geçerken işleyişin değişmeyişi, beklentiyi karşılamadığı durumda geri dönüşün kolay ve zararsız olması sektörü ilgi kaynağı haline getirmektedir.

Yaklaşık 100 yıldır varlığını gösteren otomatik satış makineleri, iletişim çağına ayak uydurmuş ve uzaktan kontrol edilebilir hale gelmiştir. Telemetri olarak da isimlendirilen bu alt yapı özellikle profesyonel makine işletmeciliği yapan sermayedarların işini kolaylaştırmakla birlikte, verimliliği hayli artırmaktadır.

Sektörün, henüz olması gereken yerden çok olması ile birlikte özellikle paradan atılan altı sıfır, sektörün gelişmesinde füze rampası görevi üstlenmiştir. Metal 1 TL ile birlikte otomatik satış makinelerinide ülkemizde popülerliğini bir hayli artırmıştır.
Sektörün son 10 yılda Logaritma eğrisini andıran büyümesi ile birlikte, doğası gereği ikinci el sektörü de oluşmuştur.

Özellikle ek iş yapmak isteyenlerin ve küçük sermayedarların tercihi olan ikinci el otomatik satış makineleri, sıfır makinelerle başlangıca göre avantajlı gibi görülse de teknik olarak gerekli altyapı olmadığında beklenenin aksine sonuçlar doğabilmektedir.

İkinci el temin edip başlangıç yapmayı düşünen girişimler için biçilmiş kaftan olan kontrol listesi sektörün temel taşlarından olan çay kahve otomatları ve atıştırmalık (yiyecek-içecek) otomatları olmak üzere iki temel başlık altında incelebilir.
İkinci el otomat araştırırken çeşitli satış platformlarında ilanlarda bulduğunuz makinelerde sorgulanması gereken temel noktalar kısaca şu şekildedir:

Çay-Kahve Otomatları Kontrol Listesi:

1)Makine üzerinde metal-kâğıt para mekanizması var mıdır? Markası nedir? Fiyata dahil midir?
– Para mekanizmaları haricen satılan, makineden bağımsız ünitelerdir, alırken mutlaka teyit edin.
2)Makinenin markası, modeli üretim yılı,demleme çaymı eriyik çay(instant) çaymı veriyor?
3)İlgili makinenin halen distribütörü/üreticisi var mıdır? Yedek parça/servis desteği temin edilebiliyor mu? Satıcı bu konuda taahhüt/yönlendirme veriyor mu?
4)Makinenin daha önce kullanıldığı alan
-askeriye vs. alanlarda kullanıldı ise muhtemelen makine çok çalışmıştır, ve revizyona ihtiyacı vardır ya da ekonomik ömrünü tamamlamak üzeredir.
5)Satıcı makineyi tanıyor mu? Satış sonrası eğitim verebilecek düzeyde midir? Yönlendirebilecek düzeyde midir?
6)Makinenin bardak mekanizması, kazan ısıtması, su çekimi, tuş takımları, ekran görüntüsü, nem alıcı fanları,karıştırıcı motorları düzgün müdür?
7)Ventil(kazandan su çekim kontrollerini sağlayan elektromekanik parça)lerden su damlatma var mı?
8)Makine zeminine çürüme var mı?
9)Ana kart üzerinde 3 ve daha fazla tamir olduğunu belli eden emare var mı?
10)fiyat ve dökülecek ürünlerin oran ayarlaması nasıl yapılıyor?
11)Kilit sistemi sağlıklı çalışıyor mu?
12)Karosör sağlam mı? Taşıma esnasında kırılabilecek, emaneten duran bir kısım var mı?

Atıştırmalık Otomatlarda (Yiyecek Otomatı, Bisküvi /Su Otomatı)

1)Yukardaki ilk beş madde aynen geçerli olup atıştırmalık otomatlarda da bu beş madde incelenmelidir.
2)Soğutma sistemi, istenilen dereceye düşürüldüğünde, ilgili sıcaklığa düşüyor mu?
3)Makine içerisinde soğutucu kompresörü devreye girdikten sonra, hissedilebilir hava akışı mevcut mu?
4)Soğutucu devreye girdikten sonra olağan dışı ses var mı?
5)Eğer üzerinde para mekanizmaları yoksa, hangi model mekanizmalar ile uyumlu?
6)Tepsiler makine içine rahat girip çıkabiliyor mu? Mekanik olarak zorlanma var mı?
7)Spirallerdeki tüm motorlar çalışıyor mu?
8)Ürün düşen çekmece mekaniği sağlam mı?
9)Aydınlatma var mı?
10)Genel kozmik görüntü

Listeler daha da genişletilebilir fakat ilk etapta genel değerlendirme bazlı bakılacaklar bahsi geçen maddelerdir.
Bu değerlendirmeleri yapabilmek için mutlaka makineyi yerinde incelemeli, satıcıdan bağımsız küçük yatırımcı cevapları kendi aramalıdır.

Ayrıca, satış sonrası teknik servis hizmeti sunabilecek, hali hazırda makine parkuru olan sektöre aşina otomat sahipleri ile yapacağınız alışveriş bu noktada ilerde yaşayacağınız olası aksaklıkları çözmede girişimciye büyük kolaylık sağlayacaktır.